Uchwała określa terminy wymiany pieców na paliwa stałe, wskazuje rodzaje węgla, które nie mogą być użytkowane w domowych paleniskach. Określa również warunki dla biomasy np. drewna w zakresie wilgotności. Obowiązek zastosowania się do uchwały spoczywa na każdym mieszkańcu Małopolski (z wyjątkiem obszaru Krakowa).

Co dalej?

Od 1 stycznia 2023 roku nielegalne będzie użytkowanie kotłów i pieców na węgiel lub drewno, które nie spełniają wymagań klasy 3 lub wyższej. Dotyczy to również urządzeń, dla których nie da się określić klasy emisji (np. brak dokumentacji, brak tabliczki znamionowej).

Do końca 2026 roku należy wymienić kotły 3 lub 4 klasy.

Upewnij się jaką klasę ma Twój kocioł!

Czy można instalować nowe kotły na węgiel i drewno?

Instalowany kocioł na węgiel lub drewno musi spełniać wymagania ekoprojektu, musi posiadać automatyczny podajnik paliwa (nie dotyczy tylko kotłów zgazowujących) i nie może być wyposażony w ruszt awaryjny. Zakazane jest spalanie drewna i biomasy o wilgotności powyżej 20%, a przy zakupie węgla koniecznie należy zadbać o świadectwo jakości węgla.

Możliwe sankcje

Należy pamiętać, że przestrzeganie przepisów wprowadzonych niniejszą uchwałą będzie kontrolowane zarówno w kwestii posiadanych urządzeń grzewczych jak i stosowanych rodzajów paliw. Użytkownicy instalacji naruszający przepisy uchwały mogą być ukarani grzywną do 5000 zł lub mandatem do 500 zł. Należy pamiętać, że zgodnie z art. 225 kodeksu karnego, udaremnianie lub utrudnianie przeprowadzenia kontroli jest przestępstwem zagrożonym karą aresztu. Na żądanie kontrolującego każdy użytkownik kotła, pieca lub kominka, zobowiązany jest do przedstawienia dokumentów potwierdzających, że stosowane przez niego urządzenie grzewcze spełnia wymagania uchwały. Dokumentem takim może być instrukcja użytkowania, dokumentacja techniczna lub inny dokument. Wymóg ten dotyczy także stosowanego paliwa. Aby potwierdzić jego jakość użytkownik instalacji powinien posiadać odpowiedni dokument, np. fakturę zakupu paliwa lub świadectwo jakości. Dostawca węgla powinien na żądanie klienta przekazać mu takie świadectwo.

Czym są wymagania ekoprojektu?

Od 1 stycznia 2020 r. obowiązuje unijne rozporządzenie KE 2015/1189 (tzw. ekoprojekt lub ecodesign). Wszystkie kotły sprzedawane na terenie Unii Europejskiej muszą spełniać wymagania zawarte w tym dokumencie. Inne kotły zostały wycofane ze sprzedaży. Wymagania ekoprojektu zostały jednolicie określone dla całej Unii Europejskiej. Zawierają one minimalne normy emisji zanieczyszczeń do powietrza dla kotłów oraz ogrzewaczy pomieszczeń (m.in. kominków). Założeniem ekoprojektu jest zmniejszenie zużycia paliwa i redukcja zanieczyszczeń emitowanych przez ww. urządzenia.

W jaki sposób sprawdzić klasę kotła?

Klasa 3, 4 i 5 kotła wg normy PN-EN 303-5:2012 oznacza, że kotły podzielone są ze względu na wielkość/ilość zanieczyszczeń emitowanych do atmosfery. Kotły klasy 1 i 2 są pozaklasowe i traktujemy je jako „kopciuchy”. Kotły te kwalifikują się do wymiany w pierwszym rzucie.

I tak, np. dla kotłów/pieców klasy 5 dopuszczalne ilości tych zanieczyszczeń są najniższe według ww. normy, co oznacza, że są one najmniej szkodliwe dla środowiska, a w związku z tym również dla zdrowia. Kotły klasy 3 i 4 mają te normy dużo gorsze.

Informację o klasie kotła możemy znaleźć w dokumentacji urządzenia, takiej jak np. książka użytkownika. Każdy kocioł c.o. powinien również posiadać tabliczkę znamionową, na której powinna znaleźć się informacja dotycząca m.in. klasy kotła. Najważniejsze informacje jakie powinny zostać zamieszczone na tabliczce znamionowej są następujące:

nazwa i adres producenta

typ kotła, numer seryjny, rok budowy,

moc nominalna i zakres mocy dla dozwolonych paliw, klasa kotła dla każdego (zapisana cyfrą rzymską lub arabską, np. klasa III, klasa 3),

maksymalne dopuszczalne ciśnienie i temperatura,

pojemność wodna, zasilanie elektryczne, pobór mocy itp.

Kocioł, w przypadku którego nie da się stwierdzić klasy na podstawie dokumentacji lub tabliczki znamionowej, traktowany jest jako kocioł bezklasowy, tzw. „kopciuch”. Jeżeli jednak mamy pewność, że spełnia wymogi np. dla klasy 3, warto skontaktować się
z producentem lub dystrybutorem urządzenia, z prośbą o potwierdzenie tego faktu, za pomocą np. kopii certyfikatu z badań emisyjności. Dokument ten przyda się nam w przypadku kontroli spalania jak również w czasie inwentaryzacji źródeł emisji.

Na mieszkańcach od 1 lipca 2021 r. spoczywa obowiązek złożenia deklaracji na temat użytkowanego źródła ciepła i spalania paliw. Zebrane dane zasilą bazę Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB).

Więcej informacji

Informacje o uchwale antysmogowej dostępne są na stronie internetowej https://powietrze.malopolska.pl/antysmogowa/.    Właściciele budynków jednorodzinnych mogą skorzystać z dofinansowania z programu Czyste Powietrze https://czystepowietrze.gov.pl/  na wymianę starych kotłów, ocieplenie domu i wymianę okien oraz instalację paneli fotowoltaicznych. Dostępne są trzy progi dofinansowania w zależności od wysokości dochodów: 30%, 60% i 90% kosztów.